Chiaramel
Pimpinella major
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grand Boucage, Grande Pimpinelle.
Descripcioun :Lou chiaramel (Ubaio) es uno grando erbo pulèu coumuno dins li fourèst e prado umido de mountagno. Se recounèis à si fueio un cop divisado e penado. Lis oumbello, blanco o roso (var. rubra) an ges de bratèio. La tijo èi longo e canado ço qu'a bessai douna lou noum de la planto.
Usanço :La racino es estado utilisado en Austrìo pèr lucha contro li fèbre, lou raumas, la brouchito e lou tussi. Li fueio podon èstre manjado coume sabourun.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1,2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pimpinella
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2000 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Orle de bos
- Esboudèu
- Pelouso
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Pimpinella major (L.) Huds., 1762
(= Pimpinella magna (L.) )
Tueis
Taxus baccata
Taxaceae
Àutri noum : Liéu, Ife, Aubre-de-vido, Ourmin, Bos-de-la-santo-Baumo.
Noms en français : If, If commun.
Descripcioun :Lou tueis, aubre que se rescontre dins li relarg umide de colo, èi pas di mai coumun. Defèt es esta derraba pèr li païsan que si fueio soun proun empouisounanto pèr li bèsti. Se recounèis à la coulour roujo de soun pège e à si fueio en aguio, bèn verdo dessubre e mai claro dessouto. Li pèd mascle e femello soun diferènt. Li femello porton, au mes d'avoust li "fru" roujo (arile) .
Usanço :La planto es empouisounanto dins tóuti si partido aleva l'arile roujo qu'èi poussible de manja pèr eisèmple en counfituro. Avisas-vous de pas garda la grano negro (fotò) ! D'ùni produ chimi dóu tueis soun estudia que poudrien èstre bon pèr lucha contro lou cancèr (taxol).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Taxus
Famiho : Taxaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Basso mountagno
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Taxus baccata L., 1753